نارنج میوه درختچه‌ای از خانواده مركبات است كه موطن اصلی آن را چین می‌دانند. این میوه در قرون وسطی به عنوان دارو توسط پزشكان عرب استفاده می‌شد.
گل‌های نارنج در ایران به نام بهار نارنج معروف است كه بوی بسیار معطر و مطبوعی دارد. قست‌های مورد استفاده نارنج شامل آبمیوه، میوه و گل‌های آن است.
میوه‌ها دارای تركیبات مختلفی از جمله املاح، ویتامین‌ها، فلاونوییدها، اسیدهای گیاهی و اسانس و اثرات محرك هضم، ضد یبوست، انرژی‌زا، خلط‌آور، ضدسرفه، آرام‌بخش، رفع بدخوابی و تسكین شوك هستند.
در روستای مان ایمن آباد و کروکلا، بسیاری از اهالی که باغ و یا حیاط مناسبی دارند، حداقل چند درخت نارنج در آن یافت می شود و اصولا” در فضای بیرونی خانه ها و در خیابان ها نیز( بیشتر در روستای بالاکروکلا) درخت نارنج به چشم می خورد.
اهالی روستا با کندن نارنج، ابتدا آنرا شسته و پس از خشک شدن، آنرا پوست می کنند و با آب میوه گیری، آب نارنج را از تفاله جدا می کنند. سپس از صافی عبور می دهند تا ناخالصی ها غربال شود.
بعضی ها نیز پس از این مرحله آنرا می جوشانند تا ضمن غلیظ تر شدن، ماندگی آن بیشتر شود. بعضی ها نیز می گویند آب خالص نارنج تلخی خاصی دارد که با جوشاندن و گرفتن کف تلخ روی آن (تل کف Tal e Kaf) ترش مزه تر می شود.
از تفاله نارنج آن استفاده خاصی نمی شود و بعضی از اهالی آنرا زیر درخت نارنج می ریزند و با ریختن گِل و خاک روی آن به عنوان کود گیاهی برای سال آینده از آن استفاده می کنند.
بعضی ها نیز تخم نارنج را جدا می کنند و پس از شستشو از آن برای سبز کردن سبزه سفره ی عید استفاده می کنند.
آب نارنج را اهالی روستای ایمن آباد و کروکلا در غذاها و خورشت هایی مثل مرغ، اردک، کباب، لوبیا پته ، عدس و … به عنوان چاشنی غذا استفاد هیم کنند. بعضی ها نیز برای سفیدتر شدن برنج که بصورت کته پخت می کنند می ریزند.
در ایام قدیم برای جلا دادن به فلزات و ظروف مسی از آب نارنج استفاده می نمودند. برای همین چاشنی غذاهایی که در ظروف مسی پخت می شد، در آن آب نارنج نمی ریختند.
آب نارنج در غذاهای مختلفی که اهالی روستا درست می کنند به عنوان چاشنی و ترشی غذا از آن بهره می برند.
آب نارنج نارس در بعضی خواص از نوع رسیده آن قوی‌تر است. به همین دلیل از هر دو نوع رسیده و نارس استفاده می‌شود.
از دیگر اثرات آب نارنج می‌توان به ضدسرطان، ضدحساسیت، آنتی‌اكسیدان، محافظ كبد، کاهنده قند، كلسترول خون، پایین آورنده پرفشاری خون، كاهش اسیداوریك و محرك سیستم ایمنی بدن اشاره کرد.
رایحه نارنج كه از گل آن به دست می‌آید دارای خواص ضدافسردگی، آرام‌بخش، ضداسهال، نرم‌كننده و جلوگیری‌كننده از شكنندگی مویرگ‌هاست.
از نارنج نارس و رسیده به صورت تازه و خشك شده در چین به فراوانی استفاده می‌شود.
خواص دارویی نارنج شامل ضد گاستریت، ضدحساسیت، ضداسپاسم و دل درد، هضم‌كننده، مقوی معده و اشتها آور است.
نارنج میوه ای با خواص بسیار زیاد که استفاده از آن برای تمامی افراد توصیه می شود.
۱- براي از بين بردن كرم، پوست خشك شده نارنج را كوبيده مخلوط با آب گرم ميل شود. همچنين مرباي خلال پوست نارنج ضدكرم است (صبح ناشتا).
۲- جوشانده برگ درخت نارنج براي اختلالات كبدي مفيد است.
۳- دم كرده برگ نارنج ضدعفوني كننده، ضد تشنج و صفرابر مي‌باشد.
۴- كساني را كه عقرب زده است تخم نارنج ۴ گرم + تخم ليمو ترش ۴ گرم كوبيده به عقرب گزيده بدهيد.
۵- كساني كه قند خون دارند نارنج را به عنوان چاشني در تمام برنامه‌هاي غذايي خود قرار دهند.
۶- نارنج براي بيماران قلبي مفيد است.
۷- كساني كه دچار تورم گلو و حلق شده‌اند آب نارنج را غرغره كنند.
۸- كساني كه فشار خون دارند نارنج را در برنامه غذايي خود بگذارند.
۹- خوردن زياد نارنج كبد را ضعيف مي‌كند مخصوصاً اگر ناشتا خورده شود.
۱۰- براي جلوگيري از سردرد پوست نارنج را در سركه خيس نموده صاف كنيد از محلول به شقيقه‌ها بماليد.
۱۱- براي زايمان آسان در چاشني غذاي خود نارنج را قرار دهيد.
۱۲- كساني كه در هواي كثيف دچار خفقان مي‌شوند از نارنج استفاده كنند.
۱۳- براي اوريون آب نارنج و سركه با غوره را به طور مساوي مخلوط نموده و بر روي برآمدگي بماليد. بهتر است خوراك بيمار شيربرنج باشد و از غذاهاي سرخ كردني پرهيز شود.
۱۴- آب نارنج تب را پايين مي‌آورد.
۱۵- براي سردردهايي كه علامت مشخصي ندارند مي‌توان از آب نارنج استفاده كرد.
۱۶- براي رفع ترشي معده غذاي خود را همراه آب نارنج بخوريد.
۱۷- كساني كه دچار بيماري وبا شده‌اند سعي كنند برگ و پوست نارنج را استشمام (بو) كنند.
۱۸- آب نارنج همراه شكر كم كننده كلسترول خون است.
۱۹- صورت‌هايي كه جوش دارند آب نارنج با كمي عرق آويشن مخلوط نموده صورت را بشويند. و يا اينكه گل ختمي را در آب جوش ريخته و سپس صاف نموده با آب نارنج مخلوط نموده صورت را بشويند.
۲۰- براي جلوگيري از خونريزي بواسير نارنج را در برنامه غذايي خود قرار دهيد.
۲۱- كساني كه مي‌خواهند موي نرم داشته باشند ميوه نارنج را پخته له نموده روي سر بمالند.
۲۲- مخلوطي از پوست نارنج و پوست سبز گردو را با آب جوشانده سپس بعد از شستشوي سر موها را ماساژ دهيد. اين محلول تقويت كننده مو مي باشد. مقدار ۲ قاشق پوست گردو + ۴ قاشق پوست خرد شده نارنج.
۲۳- نارنج داراي ويتامين B و C و D مي‌باشد.
