یادش بخیر آن روزهایی که نمایش تئاتر در مدارس راهنمایی روستای مان از جذابترین و پرمخاطبترین بخش هایی بود که بویژه در ایام دهه فجر اجرا می شد. سکوت خاصی حاکم بود و چشم ها خیره به بازیگران نمایش تئاتر، آنهم با توجه و دقت بالا.
افراد با استعدادی مثل: سید میرزا هاشمی، سید رضا هاشمی، زنده یاد نبی اله حاجی پور، سید حسن هاشمی، سید رضا حسینی، میر ابوطالب هاشمی و … عزیزانی بودند که دستی بر تئاتر مدرسه ی روستا داشتند. از طرفی گروه سرود نیز چه از طرف بسیج روستا و چه از طرف مسئولین مدرسه، از جایگاه خاصی برخوردار بود. اما با گذشت زمان بویژه دهه ۷۰ تا به حال خبری از این هنر جذاب و تاثیر گذار نیست.
جاي خالي تئاتر در مدارس، يكي از نقاط ضعف آموزش و پرورش در طول دهه‌هاي اخير بوده است.
آشنايي بسياري از هنرمنداني كه اين روزها صحنه‌هاي تئاتر را با هنرنمايي خود زيبا كرده‌اند، بازمي‌گردد به سال‌هاي دبستان؛ سال‌هايي كه در مدارس با هنر تئاتر آشنا شدند و براي اولين بار به پتانسيل شان در زمينه اين هنر پي بردند و در ادامه با دنبال‌كردن هنر نمايش در عرصه‌هاي مختلف، توانستند نامي را در اين عرصه براي خود دست و پا كنند و حاضران سالن‌هاي تئاتر را، پاي تماشاي هنرنمايي‌هايشان بنشانند.
ماجراي كلاس‌هاي فوق‌برنامه تئاتر اما براي دانش‌آموزان متولد دهه شصتي كه در دوره كلاس‌هاي ۴۰ نفره و مدرسه‌هاي دو و سه شيفته تحصيل مي‌كردند، مسئله‌اي تعريف نشده بود.
تئاتر به دلیل كیفیت های فراوان خود قادر است بهتر از هر ابزار رسانه ای مفاهیم را منتقل كند؛ از سویی جنبه سرگرمی و عنصر جذابیت دارد. از سوی دیگر تمام قابلیت های رمان و داستان را با خود به همراه دارد و از سویی چون قصه توسط تولیدكنندگان تئاتر روایت می شود. ارتباط گیری مخاطب با داستان و قصه و كیفیت های داستانی به مراتب راحت تر است.
از سوی دیگر نهادینه شدن تئاتر در مدرسه خود به خود پیامدهایی را در پی خواهد داشت. نخستین مسئله شكل گیری امكانات سخت افزاری و در رأس آن سالن است؛ وقتی سالن تئاتر در مدارس ساخته شود، این هنر رسمیت پیدا می كند و شخصیت اجتماعی و هویت فرهنگی خود را به دست می آورد.
در مدرسه‌هاي دولتي آن روزها، خبري از كلاس تئاتر نبود و در برنامه‌هاي مناسبتي مدرسه براي دهه فجر يا ساير مناسبت‌ها هم تنها فعاليت فوق‌برنامه دانش‌آموزان، اجراي سرود به حساب مي‌آمد. تئاتر هم كه ديگر هيچ، نه خبري از سالن بود و نه مربي آموزش اين هنر. شهرستان ها که هیچ، اما شايد در تمامی مدارس تهران در معدود مراكز غيرانتفاعي و غيردولتي آن هم با شرط شهريه‌هاي آنچناني كلاس‌هايي براي آموزش تئاتر برگزار مي‌شد.
ماجراي جاي خالي آموزش هنر نمايش در مدارس به سال های دهه ۶۰ و ۷۰ محدود نشد و هنوز هم كه هنوزه، هنر نمايش در آموزش و پرورش ما، دغدغه آموزشي محسوب نمي‌شود و مسئولان آموزشي در نشست‌ها و سخنراني‌هايشان هيچ اشاره‌اي به جاي خالي آموزش تئاتر در مدارس و اينكه نبود اين هنر چه تأثيراتي مي‌تواند در ميان دانش‌آموزاني بر جاي بگذارد كه تنها به دنبال پيدا كردن جواب دو دو تا چهارتا و مساحت دايره هستند، ندارند.
شاید دور از منطق نباشد اگر بگوئیم در عصر تکنولوژی و گرفتاری نسل اخیر در دنیای ارتباطات و اطلاعات از گوشی تلفن همراه گرفته تا کامپیوتر و شبکه های ماهواره ای، هنر نمایشی تئاتر می تواند نقش عمده ای در روشنگری دانش آموزان داشته باشد.
بسیاری از بزرگان تئاتر کشور بر این باور هستند که تئاتر یک مدرسه انسان‌پروری است. تئاتر را نباید مثل قدم زدن در پارک یا سینما رفتن تلقی کرد. دیدن هر نمایش مثل خواندن هر کتاب، افزودن یک تجربه تازه زیستی است. هر کدام از ما یک بار فرصت حیات داریم، اما با تماشای تئاتر، انگار تجربه آدم‌های هر نمایش هم، تجربه زیستی ما می‌شود، پس تئاتر را باید بیش از تفریح، درس زندگی تلقی کنیم.
سالن آمفی تئاتر، تئاتر دانش آموزی، بازیگر و كارگردان دانش آموز، گروه تئاتر دانش آموزی و در كل تئاتر مدرسه با جدیت می تواند به یك فرهنگ یا زمینه فرهنگساز و فرهنگ آفرین تبدیل شود.
در ادامه مخاطبان تئاتر دانش آموزی شكل می گیرند، بخشی از این مخاطبان، خود بچه های مدرسه اند كه اغلب جمعیتی بالغ بر صدها نفر است و نیمی دیگر از مخاطبان را والدین و دیگر اعضای خانواده ی تولیدكنندگان تئاتر دانش آموزی شكل خواهند داد. از سوی دیگر خود مدرسه، رده های سنی و مقاطع آن حائز اهمیت است. از دبستان گرفته تا راهنمایی و دبیرستان هر كدام به یك نوع تئاتر و یك شیوه و بیان خاص سن و مقطع تحصیلی خود نیازمند است. عمدتاً این گونه از تئاتر در قالب تئاتر كودك و نوجوان تعریف می شود و می تواند در رشد جشنواره تئاتر كودك نیز سهیم باشد.
در ميان اين بي‌توجهي‌هاي آموزش و پرورش به مسئله آموزش تئاتر اما دبير بيست و يكمين جشنواره بين‌المللي تئاتر كودك و نوجوان در شهریورماه ۱۳۹۳، بخش جديدي را به اين جشنواره اضافه نمود با عنوان بخش تئاتر دانش‌آموزي و در اين بخش در حوزه صحنه‌اي مدارس پسران و صحنه‌اي مدارس دختران ميزبان نمايش‌هايي شد كه توسط دانش‌آموزان مدرسه به اجرا درآمد؛ اتفاق خجسته‌اي در بيست و يكمين جشنواره تئاتر فجر كه باعث شده است توجه آموزش و پرورشي‌ها به نياز دانش‌آموزان به آموزش‌هاي تئاتري جلب شود تا با ايجاد زيرساخت‌هاي لازم، كلاس‌هاي آموزشي تئاتر به يكي از فعاليت‌هاي فوق‌برنامه مدارس كشور بدل شود و همه دوستداران اين هنر بتوانند از سال‌هاي كودكي قدم در عرصه هنر تأثيرگذار نمايش بگذارند.
