مي گويند عيد غدير، عيد سيّدهاست و براي ديدار سيّدها بايد به سراغشان رفت، اين روز را به آنان تبريك گفت و عيدي اين روز را از آنان گرفت. اما اينكه چرا مي گويند عيد غدير عيد سيّدهاست در اين گفتار، به آن مي پردازيم.
خداوند در قرآن كریم می‌فرمایند:
الْیَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِینَكُمْ وَ أَتْمَمْتُ عَلَیْكُمْ نِعْمَتِی وَ رَضِیتُ لَكُمُ الْإِسْلَامَ دِینًا (بخشی از آیه ۳ سوره مائده)
امروز، دین شما را برای تان كامل و نعمت خود را بر شما تمام گردانیدم، و اسلام را براى شما [به عنوان] آیینى برگزیديم.
روز عید غدیر خم در ميان شيعيان، روز منصوب شدن حضرت علي(ع) به جانشینی سرور عالمیان، حضرت محمد مصطفی(ص) می باشد.
خداوند در این روز به وسیله تعیین امام علی (ع) به عنوان خلیفه پیامبر خاتم، دین خود را كامل كرد و از آنجا كه امیرالمومنین سرسلسه تمام سادات می باشند و تمام سادات فرزندان امام علی(ع) به حساب می آیند، نصب امام علی(ع) را به عنوان خلیفه، به سادات تبریك می گویند و این عید را عید سادات می نامند.
به عباررت دیگر سادات، جزو خانواده پیامبر و از نسل پاک او به شمار می روند. همان گونه که اهل بیت پیامبر جایگاه والایی نزد پروردگار دارند، مقام و شأن فرزندان آنان نیز در نگاه مردم با احترام و تکریم همراه است.
بزرگداشت و احترام سادات از سوی مردم در همه ي زمان ها صورت می گیرد، ولی این امر در روز غدیر که زمانِ به ولایت و امامت رسیدن حضرت علی(ع) است، با گذشت زمان به فرهنگ خاصی در میان مردم تبدیل شده است. آنان با رفتن به خانه سادات و تبریک گفتن چنین روزی، احترام و اکرام خود را به ایشان آشکار می سازند. رسول خدا (ص) در روایت های گوناگون، مردم را به گرامی داشت مقام سادات سفارش می کرد و ایشان می فرمود: «دوست داشتن اهل بیت من و فرزندانم، کمال دین است».
اما برخي از محققان علوم ديني عقيده دارند در منابع جستجو شده از پيامبر اكرم (ص) و يا ائمه معصومين(ع) و علماي دين چيزي يافت نگرديده كه گفته باشد عيد غدير خم، صرفا” عيد سادات است.
اما در همه آن منابع نظير اقبال الاعمال، ابن طاووس، البلدالامين، كفعمي، مصباح كفعمي، زادالمعاد علامه مجلسي و مانند آن اين تعبيرات درباره روز غدير خم، آمده: (عيد اهل بيت محمد ـ صلي الله عليه و آله ـ ) (عيدالله الاكبر)، (عيدالاكبر)، (عيد آل محمد ـ صلي الله عليه و آله ـ ) اما تعبير عيد السادات در جايي ديده نشده است.
روز عيد غدير، روز ولايت است و روز ولايت براي همه شيعيان، عيد است و همه بايد در آن روز جشن و عيد داشته باشند و آن روز را به همديگر تبريك بگويند. لذا در روايات آمده كه مؤمنين در روز عيد غدير بايد به همديگر بگويند: «الحمدالله الذي جعلنا من المتمسكين بولايت علي ابن ابي طالب و اولاده المعصومين».
احترام خاص به نسل پيامبر اكرم(س) و علي ابن علي طالب(ع) و فاطمه زهرا(س) و صله رحم در اين روز ارزشمند از كارها و اعمال شايسته اي است كه ما شيعيان در كشورمان ايران، ارزش خاصي برايش قائليم.
برای این روز شریف اعمال زیادی وارد شده که ما به اختصار به بعضی از این اعمال اشاره می کنیم.
۱_ روزه.
۲_ غسل کردن.
۳_ زیارت حضرت علی(ع) که یکی از آنها زیارت “امین الله” است.
۴_ خواندن دعای “ندبه“.
۵_ چون مؤمنی را ملاقات کند، این تهنیت را بگوید: «الحمد الله الذی جعلنا من المتمسّکین بولایه امیر المومنین و الائمه المعصومین علیهم السلام»
و برای امور زير فضیلت بسیاری ذکر شده است:
پوشیدن لباس های نیکو – زینت کردن – استعمال بوی خوش – شادی کردن و شاد نمودن شیعیان امیر المومنین – گذشت از تقصیر شیعیان – برآوردن حاجت آنان – صله رحم – اطعام اهل ایمان – شکر و سپاس به خاطر نعمت بزرگ ولایت و…
